Innovatie komt meestal tot stand in samenwerking. Met collega’s, klanten of leveranciers. Zelf blonk ik destijds niet echt uit in samenwerken. Ik werkte graag solo en nam mensen niet mee in mijn plannen. Vond dit maar tijdverspilling. En erger nog, een potentieel risico dat mijn plannen in de prullenbak zouden belanden. Ik was geen nerd, maar was me er niet van bewust hoe nuttig samenwerken kan zijn. Samenwerken klonk voor mij vooral cheesy. Ineens werd het een ontwikkelpunt. ‘Je moet meer en beter samenwerken met de collega’s’, was de feedback van de HR-manager. Vanaf dat moment zou het thema nooit meer hetzelfde zijn en ben ik het pad van samenwerken en samen leren opgegaan. Ik schreef er in 2022 mijn paper over als onderdeel van de master Human Development. Ik neem je graag mee in mijn ervaringen.
Samen-leren regel
Als je niet weet hoe je kunt innoveren op de werkvloer dan heb je veel aan de samen-leren regel. Door samen te leren kom je tot nieuwe inzichten. Je construeert of reconstrueert kennis, bouwt het als het ware op of opnieuw op. Het levert organisaties enorm veel strategische voordelen op. Samen leren krijgt pas echt vorm als dit gebeurt in leergemeenschappen. Hiermee bedoelen we geen school.
Leren in leergemeenschappen
Leergemeenschappen zijn mini-culturen binnen een organisatie. Hier werken mensen samen aan een collectieve ambitie. Er ontstaan hier nieuwe dingen. In de praktijk wordt leren nog vaak gezien als lineair proces van kennis overdragen met als resultaat een diploma of certificaat. Daar is natuurlijk niets mis mee, helemaal oké. Maar leren gebeurt ook en vooral in netwerken en teams. We leren in en door interactie met elkaar. Mensen ontwikkelen zo een gemeenschappelijke taal en houding, construeren en reconstrueren kennis, ontwikkelen een gedeelde visie en krijgen begrip voor en erkenning van ieders functie. Zo begint een leergemeenschap zich langzaam te vormen.
Een bal wil niet onder water geduwd worden
Waar mensen samenwerken ontstaan dynamieken. Zichtbaar en merkbaar. Hier wordt het interessant. Hier zit de ruimte om te leren, te vernieuwen en te verbinden. Een spannende plek. Het is de onzichtbare plek waar je principes, regels, patronen en overtuigingen bespreekbaar maakt. Je stapt uit je blauwe regelvakje en reflecteert. Je neemt een bewust risico omdat je aan onzichtbare touwtjes (en soms kettingen) trekt. Niet om te rebelleren, maar om bij te dragen aan een groter geheel. Zo kan er soms zelfs een nieuwe orde ontstaan. Dat is supermoedig. Zie het als een grote bal die je onder water wilt duwen. Dat kost je waarschijnlijk veel moeite. Een bal wil niet onder water geduwd worden. Terwijl dat precies is wat er vaak gebeurt in organisaties.
Begrijp me niet verkeerd: principes, regels, patronen en overtuigingen hebben een functie. Ze zijn nodig en mogen er zijn. Stel je voor dat ze er niet zouden zijn. Maar ze kunnen ook de grootste vijand van innovatie worden. Het is helpend om jezelf de vraag te stellen wie maatgevend is. Of, voor wie is het een goede oplossing? Voor de manager? De boekhouder? Voor jou? Alleen al die vragen creëren beweging!
Een traditionele organisatie kan een killer voor innovatie zijn
Het woord ‘organisatie’ zegt het al; het is de plek waar we de dingen ‘georganiseerd’ hebben. Er is een organigram, functieprofielen, taken en verantwoordelijkheden. En ja, dit schept overzicht en duidelijkheid. In sommige organisaties is dit noodzakelijk. Maar voor de meeste niet. Ook hier is het helpend om jezelf deze vraag te stellen: voor wie of wat is dit een goede oplossing? Want, ‘if you put fences around people you get sheep.’ Tenzij je dit wilt is dit doorgaans een killer voor innovatie. In een leergemeenschap gaat het veel meer over wat je met jouw talent kunt bijdragen, niet omdat je een bepaalde functie of status hebt. En daardoor wordt ingesloten of uitgesloten.
Woorden waar beweging vanuit gaat
Wij geloven in leergemeenschappen. In zekere zin worden deze ook georganiseerd, maar hier mogen dingen veel meer ontstaan. Er wordt geleerd, gecreëerd en geïnnoveerd. Vanuit een collectieve ambitie. Hier zit het grote verschil met een traditionele organisatie waar de dingen ‘georganiseerd’ zijn. Interessant zijn ook de gekozen woorden: ‘mogen’ ‘wordt’ en ‘zijn.’ Van ‘mogen’ en ‘wordt’ gaat veel meer beweging uit. Het is meer rond, het woord ‘zijn’ is hoekig. Klinkt dit allemaal simpel? Waarschijnlijk wel. Maar je zult merken dat het toepassen van de samen-leren regel veel moeite kost. En toch is het echt de moeite waard.
Wil je graag meer horen over hoe je van jouw organisatie een leergemeenschap maakt? Neem dan contact met ons op. We drinken graag een kopje koffie.